Odporność psychiczna: Tarcza, której potrzebujesz
Kiedy świat się sypie...
Rozstanie, utrata pracy, problemy zdrowotne, bankructwo, śmierć bliskiej osoby. Każdy z nas zetknie się z takimi wydarzeniami prędzej czy później. Statystyki pokazują, że w ciągu życia człowiek doświadcza średnio siedmiu poważnych kryzysów. To momenty, które wywracają świat do góry nogami i wystawiają naszą psychikę na próbę. I właśnie wtedy kluczowa okazuje się odporność psychiczna – od jej poziomu zależy, czy poddamy się, czy przejdziemy przez trudności i wyjdziemy silniejsi. Jak mówi Jacek Walkiewicz:
„Co nie zabije, to nie zabije, wcale nie musi wzmacniać. Potrafi sponiewierać i zostać na całe życie.”
Nie chodzi więc tylko o to, by przeżyć trudne doświadczenia, ale by wyjść z nich z większą siłą i mądrością. Odporność psychiczna decyduje o tym, czy kryzys nas złamie i zostawi w rozsypce, czy pozwoli zachować siebie i iść dalej – czasem nawet silniejszym niż wcześniej. To cecha, która przydaje się nie tylko w wielkich kryzysach – codzienne drobne wyzwania również testują naszą zdolność do zachowania spokoju i równowagi. Tempo życia, przebodźcowanie, presja bycia zawsze dostępnym, multitasking – te drobne stresory kumulują się każdego dnia i realnie wpływają na zdrowie, samopoczucie i dobrostan. Do tego dochodzą kryzysy globalne: ekonomiczne, migracyjne, zmiany klimatyczne czy wojny. Nawet jeśli nie dotykają nas bezpośrednio, odbieramy je emocjonalnie przez media,
co buduje permanentny niepokój i poczucie bezradności.
W dzisiejszych czasach jedyną pewną rzeczą jest zmiana – a nasza zdolność do adaptacji i stawiania czoła wyzwaniom staje się kluczem, by nie tylko przetrwać, ale też zachować kontrolę nad własnym życiem.
Dlaczego odporność psychiczna jest kluczowa?
WHO alarmuje: do 2030 roku depresja i zaburzenia lękowe będą najczęściej diagnozowanymi chorobami cywilizacyjnymi. Według Mapy Trendów 2025 opublikowanej przez ośrodek badawczy InFuture Institute czeka nas era kryzysów – psychicznych, wypalenia, samotności. W takim świecie psychiczna odporność to nie luksus – to fundament. Działa jak tarcza: pomaga radzić sobie z nadmiarem obowiązków, krytyką i nierealnymi oczekiwaniami, redukuje wpływ strachu, wspiera sprawczość i chroni przed paraliżem decyzyjnym. To swoisty amortyzator – łagodzi skutki nagłych zdarzeń, pozwala zachować spokój i
równowagę, nawet gdy świat dookoła wydaje się chaotyczny. Nie chodzi o to, by się nie łamać, ani nie odczuwać trudnych emocji. Chodzi o umiejętność
podnoszenia się po trudnych sytuacjach. Rezyliencja – czyli zdolność adaptacji i powrotu do równowagi – pozwala znaleźć sens nawet po najtrudniejszych doświadczeniach. Razem te dwa elementy pomagają nie utkwić w strachu przed przyszłością, lecz realnie przystosować się do zmian.
Odporność to nie tylko „przetrwać teraz”, ale zdolność reagowania w sposób mniej szkodliwy przy kolejnych stresach – praktyczna umiejętność, która pozwala funkcjonować skuteczniej i zachować spokój w obliczu wyzwań.
Co dzieje się w mózgu?
Badacze odkryli, że w mózgu osób odpornych psychicznie zachodzą konkretne procesy wspierające radzenie sobie ze stresem. Dzięki nim osoby te:
- szybciej rozpoznają realne zagrożenie,
- doświadczają mniejszego wpływu hormonów stresu na pamięć i koncentrację,
- przyjmują negatywne informacje mniej intensywnie.
To pokazuje, że odporność psychiczna to nie abstrakcyjna cecha – jej skutki widać w
codziennym funkcjonowaniu i w pracy mózgu.
Trening psychicznej odporności.
Dobra wiadomość? To wszystko można ćwiczyć, między innymi w treningu mentalnym. Proste praktyki, takie jak:
- trening uważności,
- praktyka wdzięczności,
- pielęgnowanie sieci wsparcia,
- ćwiczenie wytrzymałości psychicznej,
mogą realnie zwiększyć naszą odporność w ciągu kilku tygodni.
Dzieje się tak dzięki neuroplastyczności – zdolności mózgu do tworzenia nowych połączeń i reorganizowania się przez całe życie. To właśnie dzięki temu trening mentalny krok po kroku pozwala wzmacniać spokój, lepiej reagować na stres i uczyć się podnosić po trudnych doświadczeniach.
Kryzysy są nieuniknione – zdolność adaptacji nie jest dodatkiem, to fundament współczesnego życia. Świadoma praca nad sobą pozwala nie tylko przetrwać trudne chwile, ale i wychodzić z nich mocniejszym. Kryzysy nie znikną, ale twoja reakcja na nie może się zmieniać. To, czego dziś się nauczysz, jutro stanie się twoim atutem – przewagą, której nikt ci nie odbierze.
Źródła:
Hu, X., Wang, Y., Li, J., & Zhang, L. (2022). Neurocognitive correlates of psychological resilience: Event-related potential studies. Frontiers in Psychology, 13, 874512.
Walkiewicz, J. (2019). Pełną piersią. Inspiracje do życia. Warszawa: Wydawnictwo Studio Emka.
Hatalska, M. (2025). Mapa trendów 2025. Infuture Institute.
World Health Organization. (2025, 2 września). Over a billion people living with mental health conditions; services require urgent scale-up. https://www.who.int/news/item/02-09-2025-over-a-billion-people-living-with-mental-health-conditions-services-require-urgent-scale-up
Kontakt w sprawie psychoterapii i terapii manualnych:
Anna Czajkowska
tel. 533 034 614
psychoterapia@dobremiejscebielsko.pl
Kontakt w sprawie jogi terapeutycznej, jogi grupowej:
Natalia Trembla
tel. 513 555 214
terapiaciala@dobremiejscebielsko.pl